Takiyettin Mengüşoğlu – İnsan Felsefesi
Kendime Koçluk ™ Kütüphanesi / 086
Takiyettin Mengüşoğlu – İnsan Felsefesi / s198
Takiyettin Mengüşoğlu
İsteme bir “yapabilme”yi gerektirir. “Yapabilme” insandan kendi gücünü hesap etmesini ister. İnsan gücünü tartarken, hesap ederken bu hesap etmenin, eksik veya fazla olması da olasıdır.
Fakat hesap etmenin eksik olduğu yerde, halis bir istemeden söz edilemez; ancak gelişigüzel bir istemeden söz edilebilir; bu da arzu etmenin aynıdır; çünkü istenilen bir şey, gerçekleşmeyi gerektirir.
İstenilenin gerçekleşmesi ise insanın kendisini bütünlüğü ile ortaya koymasını ister. Bundan dolayı insan yapabilmesini ve gücünü tahmin etmede titiz davranmalı, sonra da araç bulmalı veyahut kendisi bu aracı yaratmalıdır.
Bu nedenle, bir yandan isteme ve arzu etme arasında; öte yandan da isteme ve “itilme” arasında bir fark yapılmalıdır. İnsan, kökünü kendi iç sferinde (küresinde) veyahut sosyal çevrede bulan çeşitli faktörler tarafından itilebilir.
İnsan iç dünyasından veyahut sosyal çevreden gelen faktörler tarafından itildikçe, kendi istemesine sahip değildir ve böyle bir insan kendi gücünü ölçebilecek, hesap edebilecek bir durumda da değildir.
Çünkü bu durumda insan ya ruhsal iç-sferinden (küresinden) ya da dış çevre tarafından itilmiştir; böyle bir insan artık otonomisini kaybetmiştir, gelişigüzel hareket eder. Böyle bir hareketin de halis bir isteme, bir “yapabilme” ile ilgisi yoktur. Böyle bir durum antropoloji bakımından önemsizdir. Bu, olsa olsa ruhsal bir durum olabilir.