Will Durant – Felsefenin Öyküsü
Kendime Koçluk ™ Kütüphanesi – Will Durant – Felsefenin Öyküsü – s293
Will Durant
Felsefenin Öyküsü
Zihin ve Beyin
Mekân ifadesiyle düşünmeye çalıştığımızdan, genellikle maddeciliğe eğilmekteyiz diyor, Bergson. Hepimiz de geometriciyiz. Ama zaman da, mekân kadar temeldir; kuşkusuz, hayatın, belki de bütün gerçeğin özü zamandır.
Anlamamız gereken şey, zamanın birikim, bir büyüyüp gelişme, bir sürüş oluşudur. “Sürüş, geleceği kemiren ve yürüdükçe kabaran devamlı bir ilerlemedir.” Bu demektir ki, “geçmiş, bütünüyle geleceğe uzanır, orada şimdi eylem de bulunuyormuş gibidir.” Sürmek demek, geçmiş devam ediyor ve hiçbir şey bütünüyle kaybolmamış demektir.
“Kuşku yok ki, geçmişimizin ancak küçük bir bölümüyle düşünüyoruz; ama istemimiz ve eylemimiz bütün geçmişimizle olmaktadır.” Zaman bir birikim olduğuna göre de, gelecek hiçbir zaman geçmişin aynı olamaz, çünkü her adımda yeni bir birikim ortaya çıkmaktadır.
“Her an, yalnızca yeni bir şey değil, aynı zamanda önceden görülemeyecek bir şeydir; değişiklik, sandığımızdan daha köktendir.” Mekanik bir bilimin hedefi olan geometrik tahmin, yalnızca bir entellektüel hayâlidir.
Hiç olmazsa “bilinçli bir varlık için, var olmak değişmektir; değişmek demek olgunlaşmak demektir; olgunlaşmak demek, sonsuzca kendi kendini yaratmak demektir.” Ya bu her şey için gerekse? Bütün gerçek, belki de zaman, sürüş, oluş ve değişikliktir.